Een Achtergrondonderzoek voor een Specifiek Doel
Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), vaak vertaald als een Certificaat van Goed Gedrag, is een formele verklaring uitgegeven door Justis, de screeningautoriteit van het Nederlandse Ministerie van Justitie en Veiligheid. De VOG is een verklaring die, op basis van een beoordeling van uw justitiële gegevens (strafregister), aangeeft dat er geen bezwaren bestaan tegen het vervullen van een specifieke rol of functie in de samenleving. Cruciaal is dat een VOG geen algemene verklaring is dat iemand een 'goede mens' is. Het wordt altijd afgegeven voor een specifiek doel, dat op het certificaat vermeld staat. Bijvoorbeeld, u heeft mogelijk een VOG nodig voor een nieuwe baan, een vrijwilligersfunctie, of voor bepaalde vergunningen.
Het screeningproces is doelgericht. Wanneer een werkgever een VOG aanvraagt, leveren zij een screeningsprofiel dat relevant is voor de betreffende functie. Voor een docent die met kinderen werkt, zal de screening aanzienlijk strenger zijn en verder terug in de tijd kijken naar verschillende soorten misdrijven dan voor een kantooradministrateur. Een oud misdrijf dat niet relevant is voor de nieuwe rol vormt doorgaans geen obstakel voor het verkrijgen van een VOG. Voor veel beroepen, met name in de kinderopvang, het onderwijs, de gezondheidszorg en de financiën, is het verkrijgen van een VOG een verplichte voorwaarde voor werk.
VOG in de Huurcontext
Hoewel de VOG vooral een document met betrekking tot werk is, begint het in de Nederlandse huurmarkt vaker voor te komen, met name in het segment met hoge vraag en hoge prijzen. Sommige verhuurders en makelaars, in een poging zo veel mogelijk due diligence uit te voeren bij potentiële huurders, kunnen een VOG vragen als onderdeel van het aanvraagpakket. Hun redenering is dat het een extra zekerheid biedt over het karakter van de beoogde huurder en het risico verkleint om aan iemand te verhuren die betrokken is bij criminele activiteiten, zoals het gebruik van de woning voor illegale doeleinden.
Deze praktijk is juridisch en ethisch twijfelachtig. Terwijl een verhuurder het recht heeft om huurders te screenen, is de VOG bedoeld om geschiktheid voor een werk te beoordelen, niet voor huisvesting. Er is geen standaard screeningsprofiel voor 'het huurderschap'. Een verhuurder die er een zou vragen, zou waarschijnlijk een algemeen profiel gebruiken, maar dit roept privacyzorgen op over welke informatie wordt gescreend en of dit evenredig is aan het doel om een betrouwbare huurder te waarborgen. Voor een expat kan het overleggen van een VOG gecompliceerd zijn. Als u pas onlangs naar Nederland bent verhuisd, hebt u geen Nederlands justitiële dossier om te screenen. In dergelijke gevallen kan u gevraagd worden een equivalent politieverklaring uit uw land van herkomst te overleggen. Als er een VOG wordt gevraagd, moet een huurder de noodzaak ervan in twijfel trekken en zich ervan bewust zijn dat dit een ongebruikelijk hoog niveau van screening betekent, wat niet de standaardpraktijk is op de huurmarkt.
