Juridisch niet-afdwingbaar in bijna alle gevallen
Een 'verhuurdersontbindingsclausule'—een clausule in een huurovereenkomst die de verhuurder het eenzijdige recht geeft om de huur voortijdig te beëindigen—is in het overgrote deel van de gevallen juridisch nietig en volledig niet-afdwingbaar in Nederland. Het is een klassiek voorbeeld van een contractuele bepaling die rechtstreeks in conflict komt met de dwingende huurbeschermingswetten (dwingend recht van de huurbescherming). Het hele Nederlandse systeem is ontworpen om huurders zekerheid van verblijf te bieden en te voorkomen dat verhuurders hen op een willekeurige grond uitzetten. Een verhuurder kan geen zelfgeschreven clausule in een contract gebruiken om zichzelf bevoegdheden toe te kennen die de wet hen expliciet ontneemt.
De enige geldige gronden voor beëindiging
Een verhuurder kan niet zomaar 'opzeggen'. Zij kunnen een huurovereenkomst voor woonruimte alleen beëindigen op basis van een zeer beperkt en uitputtend overzicht van gronden die in het Burgerlijk Wetboek zijn vastgelegd. De belangrijkste gronden zijn: 1. De huurder gedraagt zich niet als een goede huurder (bijv. aanzienlijk achterstallig huur, overlast veroorzaken). 2. De verhuurder heeft dringend eigen gebruik van de woning nodig (dringend eigen gebruik), wat onderworpen is aan een zeer strikte juridische toets en een belangenafweging door een rechter. 3. De verhuurder heeft een bestemmingsplan dat sloop of grootschalige renovatie van de woning vereist. Zelfs als een verhuurder denkt een van deze geldige redenen te hebben, als de huurder niet instemt met vertrek, moet de verhuurder naar de rechtbank gaan en een rechterlijk bevel verkrijgen om de huurovereenkomst te beëindigen. Een eenvoudige contractclausule is niet genoeg.
De 'diplomatenclausule'-uitzondering
De enige algemeen erkende, juridisch geldige ontbindingsclausule voor een verhuurder is de specifieke diplomatenclausule (diplomatieke of tussentijdse huurovereenkomstclausule). Deze is bedoeld voor een verhuurder die tijdelijk verhuist (bijv. een expat op een buitenlandse opdracht) en van plan is bij terugkeer weer in de woning te bewonen. Deze clausule moet correct geformuleerd zijn en expliciet vermelden dat de verhuurder zal terugkeren om in het pand te wonen. Het stelt hen in staat de huurovereenkomst te beëindigen voor die specifieke, vooraf afgesproken reden. Elke andere vaag geformuleerde 'landlord break clause' dient door de huurder als juridisch betekenisloos te worden beschouwd.
