Het coöperatieve model
Een woningcoöperatie (wooncoöperatie) is een unieke vorm van woningbezit waarbij een gebouw of een groep gebouwen collectief eigendom is en beheerd wordt door de bewoners. In plaats van het bezit van hun individuele appartement, bezit elke bewoner een aandeel in de coöperatieve vereniging die het gehele onroerend goed bezit. De coöperatie verleent vervolgens aan elk lid het recht om een specifieke eenheid te bewonen. Dit model is bedoeld om woningen uit de speculatieve markt te verwijderen, waardoor betaalbare en stabiele woningen voor haar leden voor altijd worden geboden. De leden nemen gezamenlijk beslissingen over onderhoud, financiën en regels, wat zorgt voor een democratische en op de gemeenschap gerichte leefomgeving.
Een niche met beperkte ondersteuning
Het concept van een 'coöperatieve leningssubsidie' heeft beperkte toepassing in Nederland, maar het is verre van een standaard, breed beschikbaar programma. Het woningcoöperatiemodel op zich is een kleine en nog in ontwikkeling zijnde niche op de Nederlandse markt. Om hun oprichting aan te moedigen hebben sommige gemeenten (met name Amsterdam) beleid gecreëerd ter ondersteuning van nieuwe coöperaties. Deze ondersteuning kan worden gezien als een vorm van subsidie en kan het volgende omvatten:
- Voordelige erfpachtvoorwaarden: Het land voor de coöperatie ter beschikking stellen onder een erfpacht (erfpacht) met gunstigere voorwaarden dan die aan commerciële ontwikkelaars worden geboden.
- Startleningen of subsidies: Initiële financiering verstrekken om de coöperatie te helpen bij planning, juridische en architectonische kosten.
- Toegang tot sociale woningbouwgaranties: Helpen de coöperatie financiering te verkrijgen die wordt ondersteund door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Toch is een sceptische kijk essentieel. Het starten of lid worden van een woningcoöperatie is een zware, complexe en tijdrovende procedure die enorme toewijding van haar leden vereist. De beschikbare subsidies zijn beperkt en de concurrentie om ze is hoog. Het is geen direct beschikbare oplossing voor de gemiddelde persoon die betaalbare huisvesting zoekt, maar eerder een gespecialiseerde route voor hoog gemotiveerde, goed georganiseerde groepen. Het blijft een randbeweging, geen systemische oplossing voor de woningcrisis.
