De Alles-in-één Woning
Een studio (studio) op de Nederlandse huurmarkt is een specifiek type woning dat gedefinieerd wordt als één kamer die woon-, slaap- en kookfaciliteiten combineert, met een apart, privébadkamer. Het cruciale juridische onderscheid voor een studio is of het kwalificeert als een 'onafhankelijke woning' (zelfstandige woonruimte). Om dit te doen, moet het een eigen privévoordeur hebben die toegankelijk is vanaf de straat of via een gemeenschappelijke trappenhal, eigen keukenfaciliteiten en een eigen toilet. Als het aan deze criteria voldoet, heeft de huurder recht op het volledige pakket aan Nederlandse huurrechten, inclusief zekerheid van huur, privacy, en, het belangrijkste, het recht om de huur te laten vaststellen door de Huurcommissie. Als het een van deze kenmerken mist (bijv. een gedeelde keuken), wordt het wettelijk beschouwd als een 'kamer' (onzelfstandige woonruimte), wat iets andere regels heeft.
De Valstrik van het Puntensysteem
Het belangrijkste probleem met studio's in Nederland is de enorme kloof tussen hun wettelijke huurwaarde en hun marktprijs. Omdat een studio, bij definitie, klein is en beperkte voorzieningen heeft in vergelijking met een volwaardige woning, is de officiële puntwaarde onder het woningwaarderingsstelsel (woningwaarderingsstelsel of WWS) vaak laag. In veel gevallen komt dit puntentotaal overeen met een maximaal legale huur die onder de sociale huurgrens (liberalisatiegrens) valt. Dit betekent dat de woning wettelijk deel uitmaakt van de gereguleerde sector, en de verhuurder is niet vrij om te vragen wat hij/zij wilt. Echter, op de oververhitte huurmarkten van steden als Amsterdam, negeren verhuurders en makelaars dit routinematig. Ze marketeren deze kleine studio's als 'luxe' units voor expats of jonge professionals en rekenen prijzen die ver in het bereik van de 'vrije sector' liggen, vaak verdubbeld of zelfs verdrievoudigd ten opzichte van het wettelijke maximum. Ze vertrouwen op het feit dat veel huurders, met name internationale huurders, niet op de hoogte zijn van het puntensysteem of te bang zijn om de huur aan te vechten binnen de eerste zes maanden van hun contract. De term 'studio' is synoniem geworden aan een specifiek marktsegment waar het potentieel voor illegale huurverhogingen wijdverbreid is, waardoor het voor elke potentiële huurder essentieel is zijn of haar rechten te onderzoeken voordat hij of zij een huurovereenkomst tekent.
