Een streng gereguleerde verantwoordelijkheid van de verhuurder
In elk meerverdiepingsgebouw met een lift ligt de verantwoordelijkheid voor het onderhoud, de veiligheid en de certificering volledig bij de gebouwseigenaar—de verhuurder of de Vereniging van Eigenaars (VvE). Dit is een van de strengst gereguleerde gebieden van vastgoedbeheer in Nederland, en om een goede reden. Liftenstoring kan leiden tot ernstig letsel of de dood, dus het wettelijke kader laat geen ruimte voor ambiguïteit. De kern van deze regelgeving is het Warenwetbesluit liften (Liften-Commoditeitsbesluit). Deze wet verplicht dat elke lift een periodieke veiligheidsinspectie (liftkeuring) ondergaat door een erkende, onafhankelijke keuringsinstantie (Aangewezen Keuringsinstantie). De frequentie van deze inspecties bedraagt doorgaans elke 18 maanden. Tijdens de inspectie worden tientallen veiligheidscomponenten gecontroleerd, van de kabels en remsystemen tot de deursensoren en het noodcommunicatiemiddel. Na een succesvolle inspectie wordt een certificaat uitgegeven en wordt er een sticker geplaatst in de liftcabine, waarop duidelijk de datum van de inspectie en de vervaldatum staan. Een verhuurder mag een lift die de periodieke inspectie niet heeft doorstaan niet legaal in werking hebben. Dit is geen gebied waar compromissen kunnen worden gesloten, en de straffen bij niet-naleving zijn ernstig. De kosten voor deze inspecties en eventueel vereist onderhoud komen volledig voor rekening van de eigenaar; ze kunnen niet rechtstreeks aan huurders worden doorberekend als een aparte servicekosten, maar worden beschouwd als onderdeel van de algemene exploitatiekosten van het gebouw.
Huurdersrechten bij storingen
Hoewel het inspectieregime een hoge basisveiligheid garandeert, biedt het geen garantie op 100% beschikbaarheid. Liften, vooral oudere modellen, kunnen defect raken. Wanneer een lift buiten dienst is, kan dit variëren van een kleine overlast tot een grote crisis, vooral voor bewoners die ouder zijn, een handicap hebben, of op de bovenverdiepingen met jonge kinderen wonen. Een niet-functionerende lift kan hen effectief in hun woningen opsluiten. In deze situatie hebben huurders duidelijke rechten. De verhuurder is verplicht de lift met redelijke spoed te repareren. Redelijk is niet gedefinieerd in dagen en uren; een langdurige storing van meerdere dagen of weken wordt over het algemeen als onacceptabel beschouwd. Als een lift langere tijd buiten gebruik is, kunnen huurders maatregelen nemen. Zij hebben het recht om via de Huurcommissie (Rent Tribunal) een tijdelijke huurkorting te eisen. De Huurcommissie beschouwt een werkende lift als een essentieel kenmerk van de woning (vooral voor appartementen boven de tweede verdieping), en het ontbreken ervan vormt een 'ernstig gebrek' (ernstig gebrek) dat een huurkorting rechtvaardigt, die tot wel 40-60% van de basishuur kan bedragen gedurende de storing. De geloofwaardige dreiging van meerdere huurders die zo'n korting aanvragen, vormt vaak een krachtige prikkel voor een verhuurder om de reparaties te bespoedigen.
Waar op te letten en hoe te handelen
Als huurder in een gebouw met een lift, zijn er verschillende dingen waarvan u zich bewust moet zijn. Ten eerste controleer altijd de inspectiesticker in de liftcabine. Noteer de vervaldatum. Als u merkt dat de datum is verlopen, betekent dit dat de lift zonder geldig certificaat werkt, wat een ernstige overtreding is. Meld dit onmiddellijk bij de verhuurder/VvE en, als zij niet handelen, bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), het overheidsorgaan dat toezicht houdt op de veiligheid van liften. Ten tweede let op de prestaties van de lift. Maakt de lift regelmatig vreemde geluiden, schokken, of stopt tussen verdiepingen? Slagen de deuren er niet in om goed te openen of te sluiten? Dit zijn tekenen van dreigende defecten. Meld dergelijke problemen onmiddellijk schriftelijk aan uw verhuurder. Ga er niet vanuit dat iemand anders het al gemeld heeft. Een schriftelijk verslag is belangrijk. Ten derde, controleer of de noodknop en het communicatie systeem in de lift functioneren. In het geval dat u vast komt te zitten, is dit uw reddingslijn. Als de lift defect raakt en buiten werking blijft, moeten huurders coördineren. Een gezamenlijke klacht van meerdere bewoners draagt aanzienlijk meer gewicht dan een individuele klacht. Door waakzaam te zijn en uw rechten te begrijpen, kunt u helpen ervoor te zorgen dat dit cruciale stuk infrastructuur veilig en betrouwbaar blijft.
