De kern van de Nederlandse huurprijscontrole
In tegenstelling tot veel andere landen heeft Nederland een sterk gestructureerd en op data gebaseerd systeem voor het beheersen van huurprijzen in een groot deel van de woningmarkt. Dit systeem is het woningwaarderingsstelsel (WWS), algemeen genoemd het puntensysteem (puntensysteem). Het is het mechanisme dat bepaalt of een woning valt onder de 'sociale' (gereguleerde) sector of de 'vrije' (geliberaliseerde) sector. De WWS kent punten toe aan een woning op basis van een breed scala aan objectieve kenmerken: oppervlakte (oppervlakte), de waarde bepaald door de onroerend goed belasting (WOZ-waarde), energiezuinigheid (het energielabel), aantal verwarmde kamers, kwaliteit van de keuken en badkamer, en buitenruimte. Elk onderdeel draagt bij aan een totaalscore. Deze score komt vervolgens overeen met een maximale wettelijke maandhuur (maximale huurprijs).
De liberalisatiegrens: Het Magische Getal
Het hele huursegment hangt af van een specifieke puntentotaal, bekend als de liberalisatiegrens (liberalisatiegrens). Deze drempel wordt jaarlijks aangepast. Aan het begin van een nieuw huurcontract, als het puntentotaal van de woning een maximale huur bepaalt die onder deze limiet ligt, valt de woning in de gereguleerde sector. Dit betekent dat de verhuurder nooit meer mag vragen dan de maximale huur bepaald door de WWS-punten, en jaarlijkse huurverhogingen zijn strikt beperkt door de overheid. Als de punten van de woning een huur boven de limiet bepalen, valt het in de vrije sector. In de vrije sector kunnen verhuurder en huurder overeenkomen over elke beginhuurprijs, en het puntensysteem geldt niet voor de initiële huurprijsbepaling.
Dit systeem is een frequent(e) bron van conflicten. Verhuurders van woningen die dicht bij de limiet liggen, proberen mogelijk een prijs uit de vrije sector te vragen voor een woning uit de gereguleerde sector. Een nieuwe huurder in elke woning heeft een cruciaal recht: binnen de eerste zes maanden van hun contract kunnen zij de Huurcommissie (Huurcommissie) verzoeken om de werkelijke puntwaarde van de woning te beoordelen. Als de Huurcommissie beslist dat de woning feitelijk in de gereguleerde sector valt, kan het retroactief en permanent de huur verlagen tot het wettelijke maximum. Dit is een van de machtigste rechten die een nieuwe huurder bezit.
Huurbevriezingen en toekomstige wijzigingen
Het WWS-systeem maakt ook gerichte overheidsinterventies mogelijk. Bijvoorbeeld, in bepaalde jaren heeft de overheid een huurbevriezing (huurbevriezing) of zelfs een eenmalige huurverlaging voor huurders in de gereguleerde sector met lage inkomens en hoge huren ingevoerd, wat de flexibiliteit van het systeem aantoont. Het is belangrijk op te merken dat dit systeem onderhevig is aan aanzienlijke voorgestelde wijzigingen. De Wet betaalbare huur (Affordable Rent Act), heeft als doel het WWS uit te breiden om een veel groter deel van de huurmarkt — het zogeheten 'mid-segment' — te bestrijken door de liberalisatiegrens aanzienlijk te verhogen. Dit zou veel meer woningen die momenteel in de vrije sector vallen onder een vorm van huurcontrole brengen, een stap die wordt gevierd door huurdersvertegenwoordigers en betwist door vastgoedbeleggers.
