De opkomst van de 'Verhuurvergunning'
Jarenlang kon iedereen in Nederland, in principe, verhuurder worden zonder specifieke vergunning of registratie. Deze lage drempel tot toetreding droeg bij aan problemen met malafide verhuurders (huisjesmelkers) die huurders uitbuitten, met name in kwetsbare buurten. Om dit te bestrijden, de Wet goed verhuurderschap (Good Landlordship Act), die sinds medio 2023 van kracht is, introduceerde een krachtig nieuw instrument voor gemeenten: de verplichte verhuurvergunning, of verhuurvergunning. Deze wet creëert geen nationaal verhuurdersregister, maar geeft elke gemeente de bevoegdheid om specifieke gebieden aan te wijzen waar verhuurders moeten een vergunning verkrijgen voordat zij een woning wettelijk kunnen verhuren. Dit creëert effectief een systeem van verhuurderslicentie en een vastgoedregistratie in gerichte zones.
Gemeenten wijzen doorgaans gebieden aan die het meest vatbaar zijn voor slechte huurpraktijken, zoals buurten met een grote populatie studenten, migrantwerkers, of inwoners met een laag inkomen. Het doel is ervoor te zorgen dat verhuurders die in deze gebieden actief zijn zich bewust zijn van en zich houden aan de zeven 'goede verhuurderschap'-regels, waartoe onder meer het voorkomen van discriminatie, het niet te hoog berekenen van servicekosten, het aanbieden van een correcte schriftelijke huurovereenkomst, en naleving van alle wettelijke vereisten behoren. Een verhuurder die een woning verhuurt in een aangewezen vergunninggebied zonder een verhuurvergunning krijgt hoge boetes, en in ernstige gevallen kan de gemeente het beheer van de woning overnemen.
Hoe raakt dit huurders?
Voor huurders die in een stad willen huren waar dit systeem is ingevoerd, biedt de vergunningplicht een extra beschermingslaag. Het geeft aan dat de gemeente in dat gebied actief toezicht houdt op verhuurders. Voordat een huurovereenkomst wordt ondertekend, kan en moet een potentiële huurder navragen of de woning in een vergunningzone ligt en of de verhuurder over de vereiste verhuurvergunning beschikt. Huren bij een erkende verhuurder biedt enige zekerheid dat de verhuurder zich bewust is van zijn of haar wettelijke verplichtingen. Als een erkende verhuurder de regels van goed verhuurderschap overtreedt, kunnen huurders dit melden bij de speciale hulplijn (meldpunt) van de gemeente. Een geschiedenis van gegronde klachten kan leiden tot intrekking van de verhuurvergunning van de verhuurder, waardoor zij hun activiteiten in dat gebied niet langer kunnen uitoefenen. Dit systeem biedt huurders een directe mogelijkheid om op te treden en geeft de gemeente een krachtig instrument om slechte acteurs uit de markt te verwijderen.