Het financiële vangnet dat verhuurders eisen
Een 'garantstelling', oftewel garantstellingsovereenkomst, is een veelvoorkomend kenmerk van de Nederlandse huurmarkt, als een vorm van zekerheid voor verhuurders. Het is een formeel, juridisch bindend contract waarin een derde partij—the garant—instemt om financieel aansprakelijk te zijn voor de verplichtingen van de huurder. Dit betekent dat als de huurder de huur niet betaalt, schade veroorzaakt die hoger is dan de borg, of andere schulden met betrekking tot de huur, de verhuurder de garant kan aanspreken voor het openstaande bedrag. Verhuurders eisen het vaakst een garantsteller van kandidaten die zij als risicovoller beschouwen. Dit omvat studenten zonder inkomen, jonge professionals aan het begin van hun loopbaan, freelancers met onregelmatige inkomsten, en nieuwe expats die geen Nederlandse kredietgeschiedenis hebben of een vast arbeidscontract.
Vanuit het perspectief van de verhuurder is het een rechttoe-rechtaan instrument voor risicobeperking. In een markt waar het ontruimen van een niet-betalende huurder een langdurig en kostbaar juridisch proces kan zijn, biedt een garantsteller een tweede, stabieler doelwit voor financiële incasso. Echter, vanuit maatschappelijk oogpunt roept het wijdverbreide gebruik van garantstellers ernstige vragen op over toegankelijkheid en rechtvaardigheid op de woningmarkt. Het systeem bevoordeelt van nature huurders die ouders of familieleden hebben met aanzienlijke, stabiele inkomsten, waardoor een barrière ontstaat voor mensen uit minder bevoorrechte achtergronden, of voor individuen die financieel onafhankelijk zijn maar nog niet voldoen aan de strenge inkomenscriteria (vaak drie tot vier maal de maandhuur). Het verschuift de focus van iemands persoonlijke betrouwbaarheid naar de financiële positie van hun familie, een maatstaf die weinig te maken heeft met of zij een goede huurder zullen zijn.
Anatomie van een Garantstellingformulier
Het garantstellingformulier zelf is meer dan een eenvoudige belofte. Het is een gedetailleerd juridisch document dat van de garantsteller verlangt een aanzienlijke hoeveelheid persoonlijke en financiële informatie te verstrekken. De potentiële garantsteller moet bereid zijn om de volgende gegevens te verstrekken:
- Identiteitsbewijs: Een kopie van een paspoort of identiteitskaart.
- Inkomensbewijs: Recente loonstrookjes (meestal 3 maanden), een brief van hun werkgever (
werkgeversverklaring), of recente belastingaanslagen voor zelfstandig ondernemers. - Bewijs van verblijf: Een recente nutsrekening of uittreksel uit de gemeentelijke inschrijving.
Het document bevat bepalingen die de omvang van de aansprakelijkheid aangeven. In de meeste gevallen is de garantsteller hoofdelijk aansprakelijk, wat betekent dat de verhuurder de volledige verplichting kan vorderen van de garantsteller, zonder eerst alle opties met de huurder uit te putten. De aansprakelijkheid is vaak niet beperkt tot een bepaald bedrag; deze kan zich uitstrekken tot de volledige achterstallige huur en de totale kosten van eventuele schade voor de gehele duur van het contract, inclusief eventuele verlengingen. Een bijzonder uitdagend punt voor expats is dat veel Nederlandse verhuurders terughoudend zijn om garantstellers die in het buitenland wonen te accepteren. De juridische complexiteit en kosten die gepaard gaan met de handhaving van een contract over internationale grenzen heen, maken een buitenlandse garantsteller veel minder aantrekkelijk, en worden vaak uitdrukkelijk afgewezen.
Omgaan met de eis
Voor zowel de huurder als de potentiële garantsteller is de 'garantstelling' een document met aanzienlijke gevolgen dat niet lichtzinnig ondertekend moet worden. De garantsteller neemt een aanzienlijk financieel risico op zich, vergelijkbaar met het mede-ondertekenen van een lening. Ze moeten het huurcontract in zijn geheel lezen, aangezien zij garanderen dat zij zich aan alle bepalingen houden. Als u geen geschikte garantsteller kunt bieden, zijn uw opties beperkt en vaak minder aantrekkelijk. U kunt aanbieden een hogere waarborgsom te betalen (bijv. 3-4 maanden huur in plaats van 1-2), hoewel niet alle verhuurders dit accepteren. Een andere mogelijkheid is om meerdere maanden huur vooruit te betalen. In sommige gevallen bieden commerciële bedrijven aan als garantsteller op te treden tegen een vergoeding, maar dit voegt nog een aanzienlijke kosten met zich mee bij het reeds dure huurproces. Uiteindelijk is de eis voor garantstelling een duidelijke herinnering aan de machtsverhouding op de Nederlandse woningmarkt, waar financiële zekerheid voor de verhuurder vaak voorrang heeft boven eerlijke toegang voor de huurder.
