Nederlandse inwoners besteden kleiner deel van inkomen aan wonen ondanks stijgende kosten
Nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten zien dat Nederlandse inwoners nu een kleiner percentage van hun inkomen aan wonen besteden dan vijf jaar geleden, ondanks dat de huren en huizenprijzen blijven stijgen. Deze trend wordt vooral gedreven door een robuuste inkomensgroei die de stijgingen van woon-, energie- en boodschappen kosten overtreft. Inzicht in deze verschuivingen kan huurders en huiseigenaren helpen weloverwogen beslissingen te nemen in een dynamische markt.
De dalende woonquote
De mediane woonquote — een maatstaf die de totale woonlasten uitdrukt als percentage van het huishoudinkomen — is in heel Nederland gedaald. Volgens een recent CBS-rapport zagen zowel huurders als huiseigenaren hun mediane woonquote in 2023 dalen ten opzichte van 2018. Met andere woorden, hoewel de woonlasten stegen, namen de salarissen nog sneller toe, waardoor er meer besteedbaar inkomen overblijft na woonlasten.
Een van de meest significante verbeteringen was te zien bij huurders in woningen van woningcorporaties. In 2018 besteedden deze huishoudens een mediaan van 31% van hun inkomen aan huur en gerelateerde kosten; in 2023 was dat aandeel gedaald tot 25,4%. Deze verschuiving weerspiegelt de wisselwerking tussen gereguleerde huurverhogingen en sterke loonstijgingen.
Inkomensgroei versus stijging woonlasten
Ondanks koppen die sterke stijgingen in huurprijzen en woningwaarden benadrukken, zijn de gemiddelde inkomens in Nederland sneller gegroeid. Deze inkomensstijging heeft geholpen de hogere woonlasten te compenseren:
| Sector | Stijging woonlasten (2018–2023) | Inkomensgroei (2018–2023) | Mediane woonquote 2018 → 2023 |
|---|---|---|---|
| Particuliere huur | 23% | 33% | N.v.t. |
| Woningcorporatie huur | 11% | 25% | 31% → 25,4% |
| Koopwoning | 6% | 27% | N.v.t. |
Huurders in de particuliere sector zagen de scherpste stijging van woonlasten met 23%, maar profiteerden ook van een inkomensstijging van 33%. Huiseigenaren zagen een meer bescheiden stijging van 6% in woonlasten en een inkomensgroei van 27%. In alle groepen overtrof de inkomensgroei de kosten van wonen, waardoor de woonquote daalde.
Impact op huiseigenaren en huurders
Deze trend beperkt zich niet tot één segment van de woningmarkt. Zowel huurders als huiseigenaren hebben de positieve impact van stijgende lonen gevoeld:
- Particuliere huurders: Met marktgedreven huren die stijgen, zagen particuliere huurders hun woonlasten aanzienlijk toenemen. Toch hebben sterke loonstijgingen de impact getemperd, waardoor zij een kleiner deel van hun loon aan huur besteden.
- Sociale huurders: Huurders in woningen van woningcorporaties profiteren van gereguleerde huurverhogingen, die meestal onder de markthuur blijven. In combinatie met loonstijgingen heeft dit het aandeel van het inkomen dat nodig is voor wonen verlaagd.
- Huiseigenaren: Hypotheekhouders werden geconfronteerd met stijgende rentetarieven en huizenprijzen, maar de loonstijging heeft het effect verzacht. Een hoger besteedbaar inkomen helpt veel huishoudens om hypotheeklasten comfortabeler te dragen.
Deze dynamiek is cruciaal voor iedereen die zich op de Nederlandse woningmarkt begeeft, of u nu een huurcontract verlengt, huurtoeslag aanvraagt of een nieuwe hypotheek plant.
Breder beeld van vaste lasten en besteedbaar inkomen
Wonen is niet de enige vaste last die de afgelopen jaren is gestegen. Onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) toont aan dat ook andere noodzakelijke uitgaven — zoals energie en boodschappen — zijn gestegen, maar salarissen zijn nog sneller gegroeid.
Van 2019 tot 2023:
- Gemiddelde vaste en noodzakelijke lasten (de “lastenquote”) daalden van 50% naar 46% van het huishoudinkomen.
- Energie- en boodschappenrekeningen stegen, wat bijdroeg aan een stijging van de totale vaste lasten van €21.000 naar meer dan €23.000 per jaar.
- Het gemiddelde besteedbare inkomen steeg naar €55.000 per jaar, een toename van €10.000 ten opzichte van 2019.
Deze cijfers illustreren een bredere trend: hoewel de kosten van levensonderhoud inderdaad zijn gestegen, heeft gezonde loonstijging Nederlandse huishoudens ruimte gegeven om te sparen, discretionair te besteden en te investeren in woningen.
Wat betekent dit voor huurders en kopers
Voor huurders betekent de daling van de woonquote een kans om budgetten te herzien of te overwegen om te verhuizen naar ruimere of beter gelegen woningen. Wie in aanmerking komt voor huurtoeslag kan het makkelijker vinden om aan inkomensgrenzen te voldoen als de woonquote is gedaald.
Potentiële huizenkopers kunnen vertrouwen putten uit de aanhoudende stijging van het besteedbaar inkomen. Hoewel hypotheekrentes en huizenprijzen een zorg blijven, verbeteren hogere inkomens de leenmogelijkheden en de terugbetalingscapaciteit.
Blijf op de hoogte van lokale marktontwikkelingen, huurregels en hypotheekrentes om de beste keuze te maken voor uw situatie.
Op zoek naar uw volgende huurwoning in Nederland? Ontdek duizenden betrouwbare aanbiedingen en deskundige begeleiding—bezoek Luntero voor de makkelijkste manier om vandaag uw ideale woning te vinden.
